Πώς θα αποκτήσουν οι εργαζόμενοί σας επιχειρηματικό πνεύμα

Καθώς εντείνεται ο ανταγωνισμός των εταιρειών για ταχύτητα και καινοτομία, η λήψη των αποφάσεων φεύγει από τους επικεφαλής και διασπείρεται προς τα κάτω.

της Ντέμπορα Ανκόνα*

Η οργανωτική μεταβολή δεν ήταν ποτέ εύκολη, αλλά στο παρελθόν ήταν λίγο-πολύ προβλέψιμη. Υπήρχαν οι ηρωικοί ηγέτες -ο διευθύνων σύμβουλος και η ανώτερη διοίκηση- που είχαν τεράστια εξουσία και λάμβαναν όλες τις αποφάσεις, οι οποίες μετά διαχέονταν στα κατώτερα κλιμάκια της επιχείρησης.

Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Καθώς οι εταιρείες εντείνουν τον ανταγωνισμό μεταξύ τους πάνω σε ζητήματα καινοτομίας και ταχύτητας, η λήψη των αποφάσεων πρέπει να «κατέβει» προς τα κάτω. Ολοένα και περισσότερες εταιρείες έχουν αρχίσει να διαμοιράζουν την ηγεσία σε διαφορετικούς πυλώνες εντός της εταιρείας, και ιδιαίτερα σε ομάδες. Η συνεργασία και το ομαδικό πνεύμα αντικαθιστούν τον έλεγχο και τις εντολές.

Στο πλαίσιο αυτό, το κλειδί για τους μάνατζερ είναι να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον όπου οι ομάδες και τα άτομα -ακόμα και όσοι εργάζονται στη βάση της επιχείρησης- έχουν την αυτονομία να προτείνουν και να δοκιμάζουν νέες ιδέες. Ο στόχος είναι να αποκτήσει το εργατικό δυναμικό σε όλα τα επίπεδα της εταιρείας επιχειρηματικό πνεύμα. Ιδού μερικοί τρόποι για να επιτευχθεί αυτό.

Σκεφθείτε πέρα από τον επίσημο τίτλο του κάθε πόστου
Οι διευθυντές τείνουν να βάζουν τους εργαζόμενους σε κουτάκια, σύμφωνα με τη θέση τους στο οργανόγραμμα της εταιρείας. Αυτά τα κουτάκια, όμως, καθιστούν δυσκολότερο για κάποιον εργαζόμενο στα κατώτερα σκαλοπάτια της εταιρικής ιεραρχίας να προτείνει και να δοκιμάσει μια νέα ιδέα. Η κυρίαρχη στάση είναι «Χρειαζόμαστε έναν επίσημο διευθυντή να το κάνει αυτό». Για να καταπολεμήσετε αυτό το φαινόμενο, σκεφθείτε ποιος έχει το πάθος, τη γνώση και τη δικτύωση για να πετύχει, ανεξάρτητα από τον τίτλο της θέσης του.

Δημιουργήστε ευκαιρίες για να δικτυωθούν οι εργαζόμενοι
Η δημιουργικότητα και η καινοτομία της εταιρείας εξαρτώνται από τη δικτύωση των εργαζομένων μεταξύ τους, τόσο άτυπα όσο και επίσημα. Οι καλοί μάνατζερ παρέχουν ευκαιρίες ώστε οι εργαζόμενοι να πετύχουν αυτή την πολυπόθητη δικτύωση. Σε εταιρείες όπως η Google, οι νεοπροσληφθέντες καλούνται να δημιουργήσουν ένα δίκτυο εντός της εταιρείας και να ανακαλύψουν πώς δουλεύουν τα πράγματα. Έτσι, όταν θα αντιμετωπίσουν ένα πρόβλημα στη συνέχεια, θα ξέρουν πού να απευθυνθούν μέσα στην εταιρεία για την επίλυσή του.

Αναζητήστε ιδέες από απρόσμενους χώρους
Η ιδέα ότι οι ομάδες και οι εταιρείες έχουν αυστηρά όρια και σύνορα που δεν μπορούν να παραβιαστούν είναι ξεπερασμένη. Στην αναζήτηση της καινοτομίας και των νέων ιδεών, οι εργαζόμενοι καλούνται να ψάξουν σε ποικίλους τομείς. Για παράδειγμα, όταν η British Airways έψαχνε να κατασκευάσει κρεβάτια στην καμπίνα της πρώτης θέσης, προσέγγισε έναν σχεδιαστή σκαφών που γνώριζε πώς να δημιουργήσει πολυτελή επίπλωση ακόμα και σε περιορισμένους χώρους. Το δίδαγμα είναι ένα: υπερβείτε τα σύνορα ώστε να επιτύχετε την οργανωτική μεταβολή, και ενθαρρύνετε τους εργαζομένους σας να κάνουν το ίδιο.

Μην προσπαθείτε να συμπεριλάβετε ανθρώπους στη λήψη αποφάσεων χωρίς λόγο
Κάποιες φορές, σε μια λανθασμένη προσπάθεια να εμπλέξουν τους εργαζόμενους σε νέα έργα και κίνητρα, οι ηγέτες βάζουν τους εργαζόμενους να ψηφίσουν επί μιας στρατηγικής ή να συμμετάσχουν σε μια συνεδρία brainstorming. Ίσως είναι καλή ιδέα, αλλά μπορεί να αποδειχθεί και φιάσκο εξαιτίας χασμάτων γνώσης. Προτού στραφείτε στη συλλογική ευφυΐα των εργαζομένων σας, βεβαιωθείτε ότι όλοι κατανοούν το πρόβλημα που η εταιρεία σας προσπαθεί να επιλύσει.

Μην υποθέτετε ότι οι εργαζόμενοι θα αντισταθούν στην ιδέα μιας απόφασης «από πάνω προς τα κάτω»
Αν, για παράδειγμα, υπάρχει ανάγκη να κινηθείτε γρήγορα εξαιτίας ενός «παράθυρου ευκαιρίας», ίσως θα χρειαστεί να ληφθεί μια απόφαση με αυταρχικό τρόπο. Και μάλιστα, οι εργαζόμενοι ίσως επιθυμούν μια τέτοια λήψη απόφασης, αν είναι σαφής ο λόγος για τον οποίο γίνεται. Οι κορυφαίοι ηγέτες δημιουργούν απλούς κανόνες και μετατρέπουν ιδέες σε στρατηγικές για να καθοδηγήσουν το επιχειρηματικό πνεύμα που οι ίδιοι ενθαρρύνουν.

*Η Ντέμπορα Ανκόνα είναι Καθηγήτρια Διοίκησης & Σπουδών Οργάνωσης στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων Sloan του MIT και διευθύντρια του Κέντρου Ηγεσίας του MIT.

ΠΗΓΗ